Rrevolucioni Grek apo Rrevoluvcioni mbare pellazgjiko-iliro-shqipetar

Rrevolucioni Grek apo Rrevoluvcioni mbare pellazgjiko-iliro-shqipetar

Nga Edlira Xhemo

Po ju dergoj me poshte nje shkrim timin si “pergjigje” ndaj nje shkrimi te derguar ne nje “grup” interesant nga Z. i Pa-Zot Abedin Rak(ip)eta qe s’ecen dot as mbi kembet e veta por edhe si tezen time personale. (14 Mar 2008 12:19:48 -0700 (PDT)
Ne fakt ne nje shkrim me te fundit “zoteria”ne fjale mundohet te atribuoje Figuren e Marko Boçarit ate figure per te cilen duhet te luftojme, ate figure qe duhet te jete aktiviteti i pare promovues dhe rimekembes i Organizmit tone ne Paris. Natyrisht Greqia (Helenizmi) ka guxuar t’i luaje lojera hitroike dhe te shkrimeve historike Shqiperise me kohe dhe keto lojera u bene edhe me te rrezikeshme gjate rrezistences sone kombetare ndaj pushtimit otoman, i cili nuk duhet ngaterruar asnjehere me besimin Myslyman.Vete Otomanet ne fillimet e tyre ishin Jo-Myslymane, ata u myslymanizuan kur kaluan nga gadishulli arabik. Qellimi i tyre barbar ne vendet qe uzurpuan ishte thjesht plaçkites.Natyrisht momentet historike do te ndikonin ne lidhje aleancash te cilat per rrethana te caktuara historike do te shfrytezoheshin ne dem te njeres apo tjetres pale siç eshte rasti i aleances se çameve (dhe shqipetareve te tjere) me grekerit ndaj pushtimit otoman.Natyrisht pseudo-historiane te cilet pretendojne se punojne per çeshtjen çame duke filluar nga personazhe si Abedin Rakipi e Agim Xhemali do te ngrene pretendime te tilla perkufizuese duke e quajtur Marko Boçarin grek. Por harrojne se peshtyjne mbi koke te vete : se qe ne momentin qe ata e pranojne se Suli nuk ishte Cameri por Greqi, qe ne ate moment ata i kane thene po tezes greke te Megali Idese.Por nga ana tjeter nje figure kontraversale si Napoleon Zerva me qendrimin e tij barbar dhe anti-shqipetar megjithese me origjine suljote, do te trazonte ujerat e historise duke çuar uje ne mullirin e grekerve.Pikerisht per keto fakte dhe per shume faktore te tjere, duhet te tregojme kujdes qe te mos biem ne gracken e grekerve.A.Llalla ne “Heroi i Shqetesimeve atdhetare e kulturore Marko Boçari” shkruan :“…. Markoja ishte komandant i ushtrisë së Greqisë perrëndimore, kur Qeveria i dërgoi diplomën e komandantit të Përgjithshëm, lindën xhelozitë e kapedanëve të tjerë. Por Markoja këtyre xhelozive i përgjigjej me fisnikëri dhe tolerancë duke u thënë-‘’Kush është i zoti, merr nesër diplomë në betejë” Markoja ishte njeri i dashur dhe fjalë pakët. …”Ndersa Naimi yne i madh do t’i kendonte ktek Parajsa :“…Kjo gjuha arbërishteështë gjuhë trimëriee fliti Admiral MiauliBoçari dhe gjithë Suli ….”Po ne shkrimin e Arben Llalles te permendur me lart do te gjejme :“… Mbas vdekjes së Gjergj Kastrioti Skënderbeg, rreth 200 luftëtarë arvanitë(shqiptarë) me familjet e tyre, si fisi Boçari, Xhavelasit etj, formuan krahinën e Sulit dhe luftonin kundra turqëve për lirinë e gjuhës dhe të drejtën fetare.Më vonë Suli u zgjerua si krahinë dhe u popullua nga shqiptar ortodoksë çamër, që për t’i shpëtuar skllavërisë osmane turke, u shpërngulën nga fshatrat e tyre të Çamërisë rreth viteve 1500 dhe u vendosën në Sul të Janinës, që krijuan fshatra të rinjë me emra shqiptar. Që suliotët janë çamër këtë na e deklaron anglezi V.M. Lik ‘’Suliotët janë një farë e Çamërisë, njëra prej katër degëve të Shqipërisë”.Ndërsa studiuesi Ciapolini shkruan- ‘’Suliotët nuk dinin fare greqisht, gjuha që ata përdornin është, shqipja e dialektit të Çamërisë”.Një pjesë e popullatës së Sulit pasi u nënshtruan Ali Pash Tepelenës u dërguan për dënim në ishullin e Korfuzit dhe ishujt e tjerë për rreth.Ndërsa mbas vdekjes së Ali Pash Tepelenës shumica e popullatës së krahinës së Sulit për ti shpëtuar vrasjeve nga turqit e Sulltanit, morrën drejtimin për në malin e Shenjtë të Tomorrit duke u vendosur afër qytetit të sotëm të Gramshit dhe formuan krahinën e Sulovës me fshatrat, Shën Mëri, Shën Mitri, Dardhzezë, Sulki, Dushkë, Kushov, Janç, Tunjë etj. ….”Ndersa Dhimiter L. Gjoka ne shkrimin e tij “Historia e vertete na pergjerohet” mbi librin “Bregdeti dhe Ali Pashe Tepelena” te Minella Gjonit, shkruan :“…. Haxhi Bedo Vasili u vra vërtet në Mesollongj, por në fronte të kundërta me Marko Boçarin. Haxhiu beu me karakter burrëror dhe nuk mund ta tradhëtonte kollaj besën e re myslimane të të jatit Bedo- bir i kristianit Vasil, duke luftuar përkrah kaurëve në ato mote fanatike. Kështu e tregojnë në fshatin fqinj-Qeparo, ku një Qeparotës e plagosi dikur dhe Haxhiu si mysliman i mirë, e fali. Dihet se Haxhi Bedua me të vëllain Aliun, u vra për dovletin otoman, duke luftuar i inkuadruar në formacionet e Hrushid Pashës në fushat e Mesollongjit. Ndërsa Marko Boçari nga Kungji i Sulit ra hero i vatrës së vet, ku u lind dhe luftoi. …….”Ne kete rast faktin e renies per dovletin (shtetin) otoman te haxhi Bedo vasilit dhe te te vellait Ali, nuk duhet ta ngaterrojme asnjehere me luften e shenjte te besimeve, pavaresisht se personazhet e kaheve te kunderta te betejes kishin besime te ndryshme. Per kete me duhet t’ju kujtoj faktin se Agai Ismail prronjo (myslyman) i Paramithise ishte vellam me Marko Boçarin pavaresisht se kishin fe dhe besime te ndryshme dhe kur Ali Pashe Tepelena programonte te pushtonte Sulin vlammet nuk u tradhetuan kurre. Me kete rast historik dhe shume te tjere te ngjashem siç eshte edhe ai qe Myslymanet e Sulit nuk i lejuan egjiptianet dhe as arabet jeniçere te KaraMahmudit qe te zhvarrosnin Marko Boçarin, duhet te kuptojme unitetin nderfetar te fiseve çame (pra edhe suljotet nuk benin perjashtim) si dhe faktin se Nuk Behej Fjale per Lufte Fetare por per Lufte Pushtuese dhe mbrojtje te tokave te eterve te lashte.Ne se Abedin Rakipi dhe Agim Xhemali duan te shtremberojne historine mbi Pukevilin duke shkruar se :“.. Pukevili thote qe ushtaret e MARKOS ose sic i quan ai ne frengjisht “les soldats de la grece” (ushtaret e greqise) formonin nja rreth ku kapeshin dore per dore dhe te gjunjezuar perpara nja kryqi te madh shkembenin armet ne shenje vellazerie dhe kendonin “ma vie est ta vie et mon ame est ton ame” (jeta ime eshte jeta jote dhe shpirti im eshte shpirti jot) dhe ne fund prifti i bekonte duke puthur MARKON ne balle dhe ky puthte ne balle te dytin e tij dhe me pas gjithe ushtaret putheshin mes tyre….”, por Abedin Rakipi si pseudo-historian dhe papagall qe eshte nuk perment faktin se Pukevil ka shkruar se fjalori greqisht-shqip kishte si gjuhe shqipe ate çame arkaike dhe nga ana tjeter ne shenimet e tija ai e ka cilesuar Markon dhe gjuhen e sulit si shqipe.Pra ky fjalor duhet pare si nje hap pozitiv per shqipetaret pasi vetem keshtu ata do te mund te afroheshin me si vellazrit e tyre te larguar nga koha prej pushtimit grek sepse rrevolucioni grek duhet pare si rrevolucioni shqipetar por gabimi qe u be dhe qe u manipulua nga qarqet e magalo-idese eshte se ato zbatuan te kunderten e asaj qe duhej zbatuar pra vendose te ndertonin Greqine e Madhe ne vend qe te realizonin bashkimin shekullor dhe mijera vjeçar te tokave ilire dhe pellazge. Ata kthyen kokeposhte ate qe duhej te ishte rrevolucioni i vertete shqipetar pasi aktualisht nuk duhej te kish me Greqi por ajo duhej te ishte e gjitha Shqiperi dhe ky nuk do te ishte dhe as nuk eshte pushtim por eshte nje e vertete dhe trashegim qe na e jep historia e gjakut dhe tokes sone.Ndersa Genti Metaj ne “Quo Vadis Mr. Bollano” shkruan :“… Ne shek. XVIII himariotet derguan ne Rusi Pango Bixhilin dhe Hil Kristoforin tek Caresha e Rusise Elisabeta Petrovna. Ne letren qe iu dergua caresesh shkruhej: “Flasim shqip, ate gjuhe qe flitet ne tere Shqiperine deri ne Bosnje”. Me vone jane po himariotet, qe i dergojne leter mbret Ferdinandit te IV ne Itali. A e dini ju qe e motra e heroit te revolucionit grek, suliotit shqiptar Marko Bocari, qe martuar ne Dhermi te Himares dhe lindi Jan Kocanin, komandant gjithashtu i shquar?…”.Ne librin e Historise Shqipetare, Kreu V, “Lidhja Shqipetare e Prizrenit”pj.I “Kriza Lindore dhe Fillimi i Saj” shkruhet :“…Të gjithë krijuesit letrarë të periudhës së Lidhjes së Prizrenit janë krenarë për të kaluarën e shqiptarëve, e cila zë fill me pellazgët parahistorikë, ata krenohen për figurat e mëdha që kanë hyrë në historinë e njerëzimit, si Aleksandri i Maqedonisë, Pirroja i Epirit, sidomos Skënderbeu (që, siç theksonte Naim Frashëri, i dha “dërmën” Perandorisë Turke) ose Marko Boçari (që, siç shprehej Nikolla Çako, fitoi kundër “skllavërisë” osmane)….”ndersa ne Kreun III te po ketij libri ne pjesen e I , shkruhet“…Pati edhe mjaft shqiptarë myslimanë, ndërmjet të cilëve njihen Mustafa Gega, Bajram Lapi, Avdi Gega etj., të cilët jo vetëm dezertuan nga ushtria osmane, por morën pjesë në veprimet luftarake të Revolucionit grek. Është i njohur gjithashtu kontributi i luftëtarëve suliotë, të udhëhequr nga Marko Boçari, të cilët gjatë periudhës së parë të Revolucionit grek mbajtën barrën kryesore të luftës në Greqinë kontinentale. Edhe sundimtari i pashallëkut të Shkodrës, Mustafa pashë Bushatlliu, duke kundërshtuar urdhrin e sulltanit, braktisi, në vitin 1823, luftimet në Misolongjin e rrethuar, nuk pranoi të marshonte drejt Athinës për të shtypur kryengritjen dhe u kthye me ushtrinë e tij në Shkodër. Shpërthimi i rrethimit të Misolongjit nga grekët më 1823 u arrit, krahas të tjerave, edhe nga ndihmesa e shqiptarëve që dezertuan në masë nga ushtria osmane. Këto dezertime të shqiptarëve myslimanë nga ushtria do të përsëriteshin edhe në rrethimin e dytë të Misolongjit, në vitin 1825. …”.Sepse behej fjale per nje bashkepunim dypalesh te cilin me pas grekerit do ta prisnin ne bese ashtu siç shkruan Naim Frasheri tek “Parajsa” :Dhe fqinjët e Shqipërisë,Armikët e perëndisë,Kshu treteshin nga nakari,se ish burrë shqipëtari.. Më një ditë KonstandinëTurqit’ e zunë dh’e pshinë,Kostandinopoj’ e ndjerëS’u mbajt, po ra menjëherë.Grekërit’ ishin të vdekur,S’hanin dot barut e hekur,Le të mbahen me lëvdatëGrekërëtë posi gratë,Me fjal’ e me thashetheme,Janë të gjitha të rremeE kush e bëri Morenë?Gjithë shqipëtarë qenë.S’ish shqipëtar Marko Suli?Xhavella e Miauli?Bubulina e Kanari?Shqipëtar bir shqipëtari.Me armët të ShqipërisëIu hoth themeli Greqisë,Po grekërët e pabesë,Që iu bënë zot Moresë,S’e duanë shqipëtarë,Kërkojnë t’i bëjnë varrë! Harroni dot mëmëdhenë?E pse? Ç’e kemi Morenë? (Shenim: per Greqine,E.Xh) Krishti grek nukë ka qënë,Dhe besën ata s’e bënëS’jemi as turq as kaurë,Mos e thoni këtë kurrë,S’jemi grekër as bullgarë,Jemi vetëm shqipëtarëKy emërë na ep nderë,Pa s’na duhenë të tjerë,Kemi gjuhëzënë tënë,Zot’i math na e ka dhënëVepra IX e Sami Frasherit :“…Kombi shqiptar ka dhënë njerëz të mëdhenj, si p.sh. Ali Efendi Gjakovën dhe Hoxha Tahsinin, të cilët vdiqën tash vonë, pastaj edhe shumë shqiptarë që u dalluan me zgjuarsinë dhe dituritë e tyre të cilët ishin të barabartë me ata të Universitetit të Athinës dhe Romës. Janë dëshmuar edhe aftësitë e shqiptarëve të krishterë të Greqisë dhe të Italisë. Kapedanët, kryetarët dhe shumë e shumë të tjerë të cilët në mënyrë vetëmohuese morën pjesë në revolucionin për pavarësinë e Greqisë, prej të cilëve më të dalluarit; Boçari, Xhavella, Kanari, Bollgarisi, Bubulina, ishin shqiptarë. Sikurse këta, edhe shumë prej atyre që ia zbardhën fytyrën dhe i ndihmuan Garibaldit në bashkimin nacional italian ishin shqiptarë të Italisë. “Tomorr Toplica : 24 tetor 2007 : “Kosova Lindore dhe Cameria”, ne :“… Nga gjiri i populli shqiptar të Çamërisë kanë dalë figura të ndritura të kombit shqiptar si: Pirro i Epirit, Pjetër Losha, Gjin Bue Shpata, Gjon Zenebishi, Marko Boçari, Foto Xhavella, Luli Çapari, Osman Taka, (vallja e njohur çame e Osman takes) , Çelo Mezani, (kenga e njohur e izo-polifonise çame aq e kenduar ne Festivalet e Folkut Kombetar : “Tek Pusi i Calo Mezanit”), Maksim Artioti, Muhamet Kyçyku, Hasan Tahsini, Abedin Dino, Elena Gjika (Dora D’lstria), Kolë Idromeno, Mitrush Kuteli (Dhimitër Pasko),… etj. “Ne vepren e tij Aristidh Kolia dhe ne baze te thenies se Anastas Kulluriotit:“…Disa nga shqiptarët ose arvanitë heronjë të revolucionit të 1821 ishin, Gjeorgjio Kundurioti, Kiço Xhavella, Andoni Kryezi, Teodor(Bythgura) Kollokotroni, Marko Boçari, Noti Boçari, Kiço Boçari, Laskarina Bubulina, Anastas Gjirokastriti, Dhimitër Vulgari, Kostandin Kanari, Gjeorgjio (Llalla)Karaiskaqi, Odise Andruço, Andrea Miauli, Teodor Griva, Dhimitër Plaputa, Nikolao Kryezoti, Athanasio Shkurtanioti, Hasan Bellushi, Tahir Abazi (paraardhesi i gjyshit nga mamaja : Isuf Abazi*) Ago Myhyrdani, Sulejman Meto, Gjeko Bei, Myrto Çali, Ago Vasiari, shumë e shumë shqiptarë të tjerë.Me të drejtë poeti ynë kombëtar Naim Frashëri do tu këndonte shqiptarve heronjë të revolucionit grek të 1821. :Dhimiter Noti Boçari, u zgjodh President i Lidhjes së Arvanitëve të Athinës. Kjo shoqatë në vitin 1899 do të bënte një shpallje në të cilën i bënte thirrje të gjithë shqiptarëve për tu ngritur për çlirimin e vendit nga pushtimi shekullor otoman.Për këtë akt, në vitin 1996 Aristidh Kolia ka botuar një libër studimor, “Një dokument historik i 1899 : Thirrja e Lidhjes Arvanitase”.
Në një shkrim të Kolec Traboinit, për Aristidh Kolën vihet në pah se në studimin e tija Aristidh Kolia vinte në dukje se grekët e sotëm nuk e dinë se gjuha popullore, e rrugëve, e pazarit deri në vitin 1870 ishte arvanite, dhe deri në kohët e vona kjo gjuhë është folur në lagjen Plaka pranë Akropolit, zonë që ka qënë arvanitase që nga shekulli i 14 e deri në dhjetëvjeçarët e pas pavarësisë. (Vepër e cituar f.87.) Është për tu vënë në dukje, shton A.Kolja, se në vitin 1860 gazeta satirike “To Fos”(Drita), botonte poezi satirike arvanitase, pa e ndjerë nevojën e përkthimit në greqisht. Kjo sepse gjuha arvanitase flitej gjithandej madje edhe në pallatin mbretëror në epokën e mbretit Othon apo edhe të Gjeorgjit të parë. Një poet i asaj kohe, emri i të cilit është i panjohur, ka botuar një poemë të gjatë në gjuhën arvanite për princeshën Aleksandra. Në revisten “Besa” nr.34 që botonte Aristidh Kolia në Athinë, është ribotuar kjo poemë nga arvanitasi Jani Gjika.
Jo me kot Shoqata e Arvanitasve ne Greqi e ka emrin Marko Boçari dhe jo me kot te dy kryetaret e saj te cilet kane dale hapur per çlirimin etrojeve shqipetare nga uzurpatori helen dhe rimekembjen e historise, vlerave kulturore, gjuhes dhe figurave kombetare, jane vrare ku i fundit ishte Atistidh Kolja.
Ne emer te tij, ne emer te shume viktimave te tjera dhe heronjve te tjere te rrevolucioneve, levizjeve, kryengritjeve dhe genocidit grek duhet te punojme qe te vendosim ne vend ate pjese me te bukur te historise boterore qe frymezon dhe mbetet sunduese e letersise antike : Mitologjine dhe te gjithe historine qe e rrethon dhe qe e pason e cila buron nga vaji i ullirit te rivieres çame dhe zbukuron kryet e perendive dhe heronjve te mitologjise dhe historise antike “greke” te fiseve tane paraardhes shqipetare qe flisnin pellzgjishto-ilirishten.

Cameria, bastioni i fundit i rezistences se Ali Pashes kunder Otomaneve.

http://www.revistak uvendi.com/ histori.htm

Suli

Është një qyteze e vogël ne krahinen e Camerise ne Shqipëri,45 km ne jugperendim te Janines,ne një vend malor dhe te fortifikuar prej natyre;banoret prej shqiptare te krishtere.Këta se bashku me popullsine e fshatrave përreth kanë ruajtur te drejtën e mbajtjes se armeve,duke marrë përsipër në rast lufte,detyren për te luftuar ne radhet e ushtrise osmane.Janë njerëz shumë trima dhe te zotet për te ruajtur të drejtat e tyre personale.Ali pashë Tepelena,me qëllim që te shperngulte suliotet nga vendi,dergoi ne vitin 1790 forca ushtarake kundra tyre por pesoi humbje.Edhe ne vitin 1792 suliotet qendruan burrerisht,por ne vitet 1800 e 1803 u derguan përsëri forca te tjera kundër tyre dhe me në fund popullsia e Sulit nuk mundi t'u beje ballë dhe u shperngul ne Parge,e cila ne atë kohe gjendej ne dorë te Anglise.Qe ne atë kohe Suli u shkretua.Edhe sot nuk ka tjetër veçse një kala te ndertuar prej Ali pashë Tepelenes,e cila është e shkaterruar.

Kur Ali pasha bleu Pargen,suliotet iken se andejmi ne Korfuz dhe me vonë u shperndane andej këtej.Ne revolucionin e fundit grek,kryetaret me trima janë suliotet.Njëherë kur Ali pasha rrethoi Sulin,ne te gjendeshin vetëm gratë,te cilat për një kohe bënin qendrese,por duke kuptuar se do të detyroheshin te dorezoheshin, te kercenuara nga Tepelenasi,me guxim të madh pranuan te veteflijoheshin. Duke vallezuar ne një shesh që gjendej mbi një shkemb te lartë,te kapura dorë me dorë,u hodhen se bashku ne humnere dhe vdiqen.


http://groups.yahoo.com/group/tschameria/message/7030

Cameria, bastioni i fundit i rezistences se Ali Pashes kunder Otomaneve.

Nga Arber Thesproti.

12 maj 2009


Ne Tetor te vitit 1821 trupat otomane te Khurshid Pashes ariten te mernin kalane e Litharices. Edhe kete rradhe tradhetia beri punen e vete, dorezoi ne dore te otomaneve keshtjellen e Litharices. Vetem Janina dhe Cameria po mbanin akoma gjalle shpirtin e rrezistences. Pashai i Janines dhe shqiptaret e tij besnike, te vetem po benin te pa munduren per realizimin e endres se tyre per nje Epir te pa varur dhe Shqiptare. Perpjekjet e shumta te shqiptarve per te fituar perkrahjen e shteteve te fuqishme Evropjane dhe Rusise, kishin deshtuar. As oferta e Aliut per tu kthyer ne nje te krishtere nuk kishte aritur ti bente per vete keto shtete. Rusia, Anglia dhe Franca, nuk ishin te interesuara te ndihmonin kryengritjen e shqiptarve. Keto shtete te fuqishme kishin filluar prej kohesh procesin e ngritjes nga hiri te kontureve te shtetit te ri Greko-Bizantin. Evropa e krishtere nuk mund te pranonte qe ne zemer te Evropes te ngrihej nje shtet i Ri me shumice muslimane. Keshtu, shqiptaret dhe udheheqesi i tyre Ali Pash Tepelena kishin ngelur te vetem, pa perkrahje, perballe horrdhive te shumta otomane dhe rezistenca e tyre po shuhej ngadale para syve indifferente te Evropes.

Mbas renjes se Litharices dhe avancimit te trupave otomane rrethe mureve te Janines, ne kampin e kryengritesve greke kishte rene alarmi. Reziku i shpartallimit te rezistences te Ali Pashe Tepelenes dhe forcave te tij besnike, do te sillte ndryshimin e ballancave te luftes ne favore te otomaneve dhe mbi kryengritesit greke do te binte gjith fuqia e zjarit te detashmenve otomane qe deri ne kete kohe fuqine e tyre ushtarake e kishte perqendruar te gjithen ne goditjen perfundimtare kunder Janines per te shkateruar njehere e pergjithmone rezistencen e fundit te Ali Pashes dhe shqiptarve te tij.. Per Sulltan Mahmudin qendresa e Aliut ishte me e rezikshme se sukseset e para te kryengritesve greke dhe duhej shkateruar pa tjeter per ti dhene nje mesim te mire te gjithe vasalve te tjere qe mund te guxonin e ngrenin krye kunder Perandorise Otomane. Por nuk qe vetem kjo arsyeja e vetme e shqetesimit grek dhe udheheqesit te tyre Mavrokondatos. Thesari i Ali Pashes pas pushtimit te Janines mund te binte ne dore te Hkurshid Pashes dhe kjo gje ishte nje humbje e madhe per greket qe pretendonin se mund te perfitonin te paret nga ky raste. Greket mendonin se, mbas thyerjes se rezistences se Janines, Ali Pasha me gjith besniket dhe thesarin e tij mund ti bashkoheshin rradheve te kryengritesve greke dhe keshtu ata (greket) mund te beheshin direkt trashegimtaret e ketij thesari dhe te financonin kryengritjen e tyre. Keto arsye e kishin detyruar Mavrokondatos dhe kapedanet e tjere greke te hynin ne bisedime te shpejta me Pashain e Janines. Nje aleance e perbashket mese Ali Pashes dhe grekeve mund ti zgjaste akoma jeten rezistences se Janines, por dhe kryengritesit greke dilnin te fituar se mbanin large vetes se tyre zjarin e detashmeneve Otomane. Kjo aleance e Re mes kryengritesve greke dhe Ali Pashes do t'ju krijonte mundesine kryengritesve greke qe te mbanin akoma te angazhuara ne luftime rrethe mureve te Janines forcat e shumta te Hkurshid Pashes. Kurse ne anen tjeter, vete greket do te ishin te lire ne synimin e tyre final per ngritjen e shtetit te ri Greko-Bizantin. Nje strategji e perkryer qe favorizonte vetem greket dhe jo shqiptaret. Nje tjeter dinakeri greke e rradhes.

Mbas shkembimit te disa mesazheve me te rrethuarit e Janinens dhe kryengritesve greke u arit marveshja qe nje perfaqesi e shqiptarve te Ali Pashe Tepelenes te takoheshin ne Mesollogji me perfaqesuesin e kryengritesve greke Mavrokondatos . Nje sulm i perbashket mes trupave te Aliut dhe kryengritesve greke, hapi nje shteg kalimi per perfaqesuesit e Janines qe do te shkonin ne Mesollogji. Tahir Abazi, Ago Bashiri dhe Aleks Nucua, u cakruan nga Ali Pasha te perfaqsonin Pashain e Janines ne bisedimet e Mesollogjise me kapedanet e kryengritesve greke dhe kryetarin e tyre Mavrokondatos

-Tahir Abazi ishte caktuar kryetari i kesaj perfaqesie dhe ishte nje nga gjeneralet me besnike te Aliut. Per nje kohe te gjate Ministr i Policise dhe Sherbimit Secret te Ali Pashes. Nje besimtar i devotshem qe adhuronte dhe nderonte fene e tij, por respektonte dhe besimin e te tjereve. Te gjitha keto veti te vyera i kishin dhene Tepeleniotit Tahir Abazi nje reputacjone te pa diskutueshem jo vetem mes shqiptarve por dhe mes kapedaneve greke. (nje pjes te mire te tyre Abazi i kishte njohur kur ata i sherbenin Ali Pashes).

-Ago Beshiri, nje tjeter gjeneral trim dhe besnik i Ali Pashes, vinte nga rethinat e Gjirokastres.

-Aleks Nucos; shqiptar i krishter rumeliote. Sekretar personal i Ali Pashes. Mbas vdekjes se Aliut u bashkua me kryengritjen greke. Me 1824 caktohet Gavernor civil i Greqise Lindore dhe mere nen kontrollin e tij financat.. Mik i ngushte me Koletis dhe Mvrokondatos, dy armiqeve me te betuar kunder Odise Andrucos. Aleks Nucua bashke me suliotin Kristo Palaska te paguar nga greko-fanaroiotet Mavrokondatos dhe Koletis u perpoqen te eleminonin Odise Andrucon, por u zbuluan nga Andruco qe ishte vene me kohe ne dijeni te kurrthit te grekeve dhe te dy u egzekuan nga dora e Andrucos. Keshtu mbaroi dhe jeta e sherbetorit besnik te grekeve Aleks Nucos.

Rruga per ne Mesollogji ishte nje rruge e gjate dhe me te papritura te shumta. Nje rruge qe ndau perfundimisht shqiptaret musliman (besnike te kauzes se Ali Pashes per nje Epir te pa varur dhe Shqiptare), nga shqiptaret e krishtere qe ju bashkuan kauzes Greke dhe luftuan per Greqine dhe ngritjen e Perandoris Bizantine. Perkrahja e gjere e grekeve ne kryengritje dhe anarshija e madhe qe egzistonte mes trupave te tyre, ishin pershtypjet e para qe krijoi Tahir Abazi kur shkoi ne Mesollogji. Nga bisedat e ndryshme me greket ,Tahir Abazi kuptoi qarte se lufta e kryengritesve greke nuk ishte nje lufte per liri, por ishte nje lufte fetare per shkaterimin e Perandoris Otomane dhe krijimin e Perandoris Greko- Bizantine. E gjith kjo levizje ishte nxitur nga Rusia qe me mbrapa do te dilte hapur ne synimin e saj dhe do te udhehiqej nga vete Cari Aleksander. Kete ide, Tahir Abazi e hasi tek te gjithe kapedanet greke, por e degjoje dhe nga vete goja e Mavrokondatos. Ne kete kohe u cfaqen dhe fillimet e para te ndarjes se madhe mes races shqiptare. Me perjashtim te Marko Bocarit dhe perkrahesve te tij qe i kishin ngelur akoma besnik kauzes se Ali Pashes , Tahir Abazi pa mese kryengritesve greke dhe nje pjese te sulioteve qe ishin bashkuar kauzes Greko-Bizantine. Por ajo qe e shqetesoi me shume dhe i dha funde pergjithmon ndarjes se madhe mes races shqiptare, ishte momenti kur Tahir Abazi kaloi mes Vrakohorit dhe aty pa me syte e tij masakrat greke kunder muslimaneve. Shtepite dhe Xhamite e tyre ishin shkateruar e djegur plotesisht. Me qindra trupa viktimash muslimanesh mbulonin vendin. Trupat e viktimave gjysem te kalbura, ishin lene jashte (te pa varosura) e te coptuara nga qente. Femrat muslimane ishin kthyer ne skllave dhe sherbenin gjysem te xhveshura neper shtepite e grekeve. Vendi ishte kthyer ne sketer ku greket gjakatar kishin cfarosur gjithcka qe s’ishte Bizantine. Tahir Abazi i indinjuar nga gjithecka qe i pane syte dhe degjuan veshet i drejtohet doktorit Italjan qe e kishte njohur dikur ne Janine dhe i thote: “I dashur mik, kjo lufte qe po bejne greket nuk eshte nje lufte per liri, por eshte nje lufte per vdekje e dy feve qe do te vashdoi gjate ” (Doktori Italjan ishte siciljani Vitali, nje vegel e qeverise greke qe me porosi te tyre fallcifikoi egzaminimin meteor te vdekjes se shqiptarit Odise Andrucos). Pas thenies se tij profetike, Tahir Abazi i indinjuar nga gjithcka qe pa dhe degjoi mes kryengritesve greke: Nuk e pranoi marveshjen, nderpreu menjehere ndihmen financjare per kryengritesit greke dhe u nise drejt Epirit ne Cameri ku e prisnin forcat e tij besnike.

Ne Epir dhe Cameri vepronte nje force ushtarake prej 3000 shqiptaresh besnike te Ali Pashes dhe kauzes se tij per nje Epire te pa varur dhe Shqiptare. Musliman dhe te krishter shqiptare ishin bashkuar se bashku dhe po ju jeptnin goditje te njepasnjeshme trupave otomane te stacjonuara ne Epir. Dy kapedanet suliote Marko Bocari dhe Dhimo Dragua me 200 perkrahesit e tyre ishin pjese e ketij informacjoni. Pjesa tjeter perbehej nga shqiptaret musliman te udhehiqur nga nje shpure komandantesh si Ago Beshiri dhe i biri i tij Muktar Beshiri qe ndryshe e quanin dhe ( Vule vendosesi). Elmaz Jace Beu (Cam) me 1500 trupat e tij . Elmaz Jace Beu ishte kapiten i Ali Pashes dhe ish guvernatori i Prevezes dhe Artes. Nje tjeter komandant qe vepronte bashke me suliotet, ishte dhe djali i camit Murto Salikut qe drejtonte ne kembe te babajt te tij . Pas thyerjes se rezistences se Sulit, Murto Saliku ishte caktuar nga Ali Pasha Guvernator i Sulit. Me bashkimin e sulioteve me Ali Pashen, M. Saliku me urdher te Aliut dorzoi kalane e Livadhjas ne dore te sulioteve. Nje tjeter komandant me ze ishte dhe tepelenioti tjeter Seliktar Poda, ose si i thoshin ndryshe (shpate xhveshuri) Ketu bente pjese dhe nje nga djemte e Tahir Abazit. Komandant i pergjithshem i kesaj trupe besnikesh te Ali Pashes ishte plaku i mencur tepeleniot Tahir Abazi qe ne kete kohe bashke me Ago Beshirin ndodheshin ne Mesollogji ne bisedime me kryengritesit greke dhe kryetarin e tyre Mavrokondatos.

Trupat besnike te Pashait te Janines kishin mare urdherin te pastronin Epirin nga Seraskenet Otomane. Te ndare ne dy grupe, njera e udhehequr nga suliotet Marko Bocari me Dhimo Drakon, te ndihmuar dhe nga trupat e djalit te camit Murto Saliut kishin sulmuar rrethinat e Prevezes dhe i kishin dhene nje goditje te rende otomaneve. Edhe detashmenet otomane te ctacjonuara ne Vrakohor dhe Dervican ishin mundur dhe terhequr ne panik ne drejtime te qytetit te Artes. Ne Juge Perendim te Camerise ku vepronin forcat e tjera shqiptare, otomanet kishin pesuar te njejtin fate. Ne qytetin e Artes kishin mbeter te rrethuar pa asnje rruge shpetimi kater Pashallaret otomane me gjithe forcat e tyre. Hasan Pasha me trupat e tij ishte mbyllur brenda mureve te pallatit Arcipeskopal te qytetit. Ismail Pasho Beu ishte fshehur brenda Xhamise se qytetit. Ne nje tentative per te care rethimin, Ismail Pasho Beu gati sa nuk u zu rrobe nga shqiptaret. Ismail Plasa ishte fshehur neper shtepite poshte keshtjelles se qytetit. Kurse Jeniceri Kara Ali Baba, kishte zene fortesen komanduse brenda kalase se qytetit. Ne keto kushte qe ishin katandisur trupat otomane te ctacjonuar ne Epir, atoriteti i Sulltan Mahmudit po konsiderohej i vdekur. Trupave otomane, bashke me kater Pashallaret e fshehur brenda qytetit te Artes ju kishte mbetur vetem nje rruge; ose te dorzoheshin pa kushte, ose i priste vdekja e sigurte. Shqiptaret kishin pregatitur sulmin perfundimtar dhe po beheshin gati te sulmonin qytetin.. Ne ndihme te sulioteve dhe camit Murto Salikut kishin ardhur dhe kapedanet Kariskaqi, Kotelidas dhe 100 perkrahes te tjere greke te udhehequr nga Fotomara dhe Makrijani. Kurse pjesa tjeter e forcave shqiptare perbehej e gjitha nga shqiptaret muslimane te udhehequra nga Elmaz Jace, Muktar Beshiri, etj. Sulmi filloi dhe gjysma e qytetit ra ne doren e shqiptarve. Marko Bocari per ti ndaluar luftetaret e tij qe te mos humbisnin pas plackes se luftes i vuri zjarin gjysmes se qytetit. Ne kete kohe mberiti nga Mesollogjia dhe Tahir Abazi me Ago Beshirin qe dha urdher te nderpritej menjehere ofensiva kunder qytetit te Artes.
Ne takimin me trupat e tij Tahir Abazi u shpjegoi shqiptarve gjithcka qe kishte pare dhe degjuar mes kryengritesve greke ne takimin e tij te Mesollogjise. Lufta e shqiptarve ishte nje lufte per nje Epir te pa varur dhe Shqiptare dhe nuk kishte asgje te perbashket me luften fetare te grekeve. Shqiptaret dhe lufta e tyre nuk duhej te kthehej ne nje instrumente ne dore te grekeve per te krijuar Greqine-Bizantine. Lufta e grekeve behej per cfarosjen e muslimanizmit dhe s'kishte asgje te perbashket me luften e shqiptarve. Shqiptaret musliman nuk mund te perkrahnin vrasesit e muslimaneve. Keto ishin fjalet e Tahir Abazit qe ja u beri te ditur trupave te tij. Tahir Abazi u perkrah ne mendimet e tij dhe nga kapedani cam Elmaz Jace Beu qe kishte qene ne Tripolice dhe kishte pare me syte e tij vrasjet makabre te grekeve kunder muslimaneve. Vetem djali i camit Murto Saliku e kundershtoi kete ndarje. Murto Saliku ishte plagosur rende nga otomanet, kjo ishte dhe arsya e kundershtimit te kesaj ndarje nga ana e djalit te tij. Ketu mori funde njeher e pergjithmone dhe ndarja e madhe mes races shqiptare. Suluotet u ndane nga shqiptaret musliman dhe u kthyen ne malet e tyre te Sulit, me premtimin e Tahir Abazit se luftetaret e tij kurre nuk do te sulmonin Sulin.. Kurse forcat greke qe kishin ardhur ne Jug te Artes u terhoqen ne brendesi te Greqise. Mavrokondota i pafuqishem per ti bere balle i vetem trupave otomane, pas ketij lajmi, terhoqi trupat e tij nga Jugu i Artes dhe cfriu kunder shqiptarve duke thene se " Shqiptaret nuk e meritonin ndihmen e grekeve dhe se greket duhet ti lene kockat e tyre vetem ne token greke, ketu poshte Tre gurve te Zinje" Kjo eshte nje deklarate qe tregonte fare qarte se ku ishte kufiri Greke.

Ne fillimi te Shkurtit 1822 tradhetia gjunjezoi perfundimishte Shqiptaret. Janina Ra. Koka e prere e Vezirit Shqiptare Ali PasheTepelena u vendos ne tepsine e argjende para pallatit te Sulltan Mahmudit. Me vdekjen e ketij Shqiptari te Madhe u shua perfundimisht dhe kauza shqiptare per nje Epir te pa varur dhe Shqiptar. Raca shqiptare u nda me dyshe. Shqiptaret musliman te mbetur pa koke, para rezikut te shfarosjes nga kryqezata Bizantine, u bashkuan me otomanet dhe u tjetersuan ne "Arnaute” dhe luftuan per gjysemhenen dhe Perandorin Otomane. Kurse te krishteret shqiptare te “greqise” nen presjonet e shumta fetare, (cplarejen e trurit me dogmen obskuratiste bizantine) dhe trysnin e tiranise greke, u tjetersuan ne fillo-helene qe luftuan per kryqin dhe ngritjen e shtetit te Ri Greko-Bizantin. Do te duheshin edhe 90 vjete te tjera qe shqiptaret te kujtoheshin per shtetin e tyre te pa varur dhe Shqiptare.